In het ‘leerzaam mengelwerk voor de jeugd’, een kinderboek uit 1811, wordt uitleg gegeven over het orgel. Ter illustratie is op ‘plaat 7’ bovendien een (fantasie)orgelfront afgebeeld.
Orgelhistorie - over orgels, muziek en geschiedenis
4 december 2013
Leerzaam Mengelwerk voor de jeugd
Johan Zoutendijk • 
23:32 • 
24 juli 2013
‘Musique d’orgues’ publié par Lahr et Dupuy
Les années 1839 et 1840 M.M. Lahr (professeur de musique, organiste) et Dupuy (lithographe) à Metz ont publié une anthologie de ‘Musique d’orgues’. Cette collection peu connue nous donne une impression de la culture de l’orgue dans le département de la Moselle et ses environs autour de 1840.
10 juni 2012
Een ‘liegendes Positiv’ in Mönchsdeggingen
In 1693 bouwde Paul Prescher een orgelpositief waarvan de pijpen horizontaal gerangschikt zijn. Dit bijzondere instrument is tamelijk gaaf bewaard gebleven. In de tekst, die met foto’s en schetsen geïllustreerd is, wordt uitleg gegeven over de technische aanleg van dit ‘liegendes Positiv’.
29 januari 2012
Het Egedacher-orgel in de Kajetanerkirche in Salzburg
Op een bijzonder intelligente wijze realiseerde orgelmaker Christoph Egedacher een orgel voor de Kajetanerkirche in Salzburg: het orgel is – de Subbas 16’ incluis – in de balustrade van een van de balkons geïntegreerd.
25 december 2011
De ‘Guide de l’Organiste’ en de ’Méthode d’orgue’ van Adolphe Miné
Halverwege de 19de eeuw publiceerde organist en componist Jacques Claude Adolphe Miné (1796-1869) diverse composities voor orgel. In samenwerking met zijn collega Charles-Alexandre Fessy (1804-1856) kwam omstreeks 1839 de ‘Guide de l’Organiste’ tot stand. Om een indruk te geven van de opzet van de reeks en de inhoud van een livraison (aflevering) is een inhoudstafel bijgevoegd.
Download de PDF (Le Guide de l’Organiste)
Vermoedelijk in 1860 verscheen een ‘Méthode d’orgue’ van Miné. Afgezien van diverse oefeningen in de vorm van composities geeft hij uitleg over het orgel, de ‘plain-chant’, de diverse modi, het begeleiden van de zang, de liturgie, registraties, pedaalspel en improvisatie. Naast een inhoudstafel is in de bijlage de integrale tekst van de hoofdstukken ‘Rubrique des offices’ en ‘Mélanges Ordinaires des Jeux de l’Orgue’ weergegeven.
Download de PDF (Méthode de l’Orgue)
De ‘Messe pour le temps de Noël’ verscheen als livraison no. 5 van de ’Guide de l’Organiste’. De melodie van veel versetten is, net als in de ‘Messe du jour de Noël’ (1842) van A.P.F. Boëly, gebaseerd op bekende noëls. Voor de registraties verwijst Miné naar ‘Mélanges’ die nauwkeurig beschreven worden in de ‘Mélanges ordinaires…’ uit de ‘Méthode d’orgue’.
4 december 2011
Jacob Niehoff en het orgel in de Nicolaaskerk te Maastricht
In 1599 tekende orgelmaker Jacob Niehoff een contract voor de ‘reparacie ende restauracie’ van een orgel in de Nicolaaskerk te Maastricht. In dit artikel wordt de tekst van het archiefdocument gepubliceerd en de inhoud toegelicht. Bovendien worden interessante vergelijkingen getrokken met andere instrumenten.
9 augustus 2011
Een Nederlandse editie van “Die Orgel…” van F.L. Schubert
In 1867 publiceerde Franz Ludwig Schubert een boek getiteld ‘Die Orgel, ihre Bau, ihr Geschichte und Behandlung’. Amper een jaar later verscheen een Nederlandse editie van het boek. J.G. Bastiaans verzorgde de vertaling en bewerkte de tekst. Bovendien schreef hij een ‘voorrede’.
6 juli 2011
De ‘Préludes et Versets’ van Jean Jacques Robson
De ‘Préludes et Versets dans les huits tons de l’orgue’ van Jean Jacques Robson zijn de enige orgelcomposities die gedurende de 18de eeuw in de Zuidelijke Nederlanden in druk verschenen zijn. De korte orgelversetten zijn echte karakterstukjes en vertonen verwantschap met klavecimbelmuziek uit die periode.
7 januari 2011
Pièces d’Orgue (ca. 1675-1700)
De twaalf anoniem overgeleverde ‘Pièces pour orgue’ maken deel uit van de collectie van het Nederlands Muziek Instituut. Het betreft versetten van vermoedelijk Franse origine, daterend uit de late 17de eeuw. Naast een editie van de notentekst in hedendaagse notatie worden de composities in een inleidende tekst toegelicht.
12 oktober 2010
Mit Fried’ und Freud’ ich fahr dahin (BWV 616)
Het onderwerp van deze korte studie is de koraalbewerking “Mit Fried’ und Freud’ ich fahr dahin” (BWV 616) uit het Orgelbüchlein van Johann Sebastian Bach. Het doel van dit onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de wijze waarop Bach de inhoud van de liedtekst verwerkt heeft in de orgelversie van dit koraal.